Türkiyenin Gül Bahçesi Isparta’da Gül Hasadı

Güller, güzelliği ve kokusuyla binlerce yıldır insanlığı büyülemiş, sultanların, hükümdarların gönül elçisi olmuş, aşkın, sevginin,barışın sembolü olmuştur.

Gül yetiştiriciliği, Şam ve Bulgaristan’ın Osmanlı İmparatorluğu sınırları içerisinde olduğu dönemde yapılmaya başlanmıştır. Önce Şam’dan Bulgaristan’a, 19. y.y. sonrası ise Bulgaristan’ın Osmanlı topraklarından ayrılmasıyla, gül yetiştirme geleneğini sürdüren Türk göçmenler vasıtasıyla Anadolu’da yapılmaya başlanmıştır.

Belki ülkemizde hak ettiği ünü henüz elde edememiş ancak tüm dünyada büyük üne kavuşmuş, Rose Damascena, dünya üzerinde sadece sınırlı bir kaç bölgede, Bulgaristan ve Isparta’ da sınırlı alanlarda yetişmekte. Dünyanın gül yağı üretiminin %65 ‘lik ihtiyacını karşıladığımızı göz önüne alırsak, Isparta Gülleri’mizin ünü kaçınılmaz.

Rose Damascena, ülkemizde yabani olarak yetişen Rosa Gallica ( Rose de Province) ile Rosa Centifolia türlerinden elde edilmiş melez bir güldür. Top top açan pembe çiçeklerinin, tatlı ve cezbedici bir kokusu vardır. 

Tüm dünyada bilinen adıyla  Rose Damascena, adını esasen yetiştiği bölgelerden alarak farklı isimlerle karşımıza çıkıyor. Şam ( Damask ) Gülü, Bulgar Gülü, Mayıs Gülü ve  Isparta gülleri olarak da anılan bu rayihası yoğun güller gerek parfümcülükte gerek kozmetik ve gıda sanayinin bir çok alanında kullanılmakta.

Türkiye’de gül yetiştiriciliği ve gül yağı üretiminin en fazla 150 yıllık bir geçmişi bulunmakta. Rose Damascena  Anadolu’ya 1870’li yılların başında Bulgaristan’dan gelen göçmenler tarafından getirilmiştir. İlk olarak Bursa, Denizli ve Manisa yörelerine dikilmiştir. 1888 yılında Müftüzade İsmail Efendi isimli şahıs tarafından Bulgaristan ’ın getirilip bugünkü Gülcü Mahallesine dikmesiyle bugün artık Türkiye’nin gül bahçesi anılan Isparta’ya Rose Damascena ( Yağ Gülleri ) ekilmeye başlanır. Müftüzade İsmail Efendi’nin bu uğraşı hiç kolay olmaz. Öyle ki üst üste uğraşları hep boşa gider, çiçekler açmaz, don olur, mevsim kötü olur, çiçek açar ama damıtmayı bilmez yine başarısız olur. Tam tamına 4 yıl, onca yatırım boşa gider, artık herkesin dalga konusu haline gelmiş, borç boyunu aşmıştır. Ancak onca mücadelesinin karşılığını fazlasıyla alacağı bir mucize olur, Müftüzade İsmail Efendi ilk hasadını alır 4. yılın sonunda, gül bahçeleri dolup taşar. 1892 yılında imbik adı verilen basit ve iptidai kazanlarda gül yağı üretimine başlar. Yerli halkı da bu üretimin içine katar ve gülcülüğü öğrenmelerine yardımcı olur. Atatürk’ün Isparta’ya gelişine ve modern gül yağı fabrikasının kuruluşuna dek bu eski metotlarla üretim devam eder. Sanayi tipi modern gül yağı fabrikasının kurulması ile, Isparta bugün dünyanın en önemli gül ve gül yağı üretim merkezlerinden biri olarak, kozmetik ve parfüm endüstrisinin ünlü markalarının ham madde ihtiyacının büyük bir kısmını karşılamaktadır.

4 Ton Gül Yaprağından Sadece 1 Litre Gül Yağı Üretilebiliyor

Bugün artık Isparta’da Mayıs ve Haziran ayları arasında düzenlenen hasat, adeta bir pembe düşler şölenine dönüşmektedir. Rose Damascena güllerinin Mayıs ayında açmaya başlamasıyla gül hasadı başlar ve Haziran ortalarına kadar 1 ay kadar süreyle devam eder.                             

Yağ Gülleri, kokusunu kaybetmeden, henüz üzerinde sabah çiği bulunduğu ve güneşin vurmadığı saatlerde toplanır.

Güneş ışınları gül esansının uçmasına ve gülün yağ veriminin düşmesine neden olur. Bu nedenlerle toplama işlemine sabahın ilk ışıkları ile 05.00 civarında başlanır ve en geç 11.00 ‘de bitirilir. Toplanan güller çuvallara doldurup tartılır ve hemen aynı gün içerisinde fabrikaya distilasyona gönderilirler. Fabrika’da ise üretime girene kadar serin bir yerde muhafaza edilmesi gerekiyor. 4 ton gül yaprağından sadece 1 kilo gül yağı elde edilebilen gül yağının litresi ise 7 ila 10 bin Euro arasında alıcı buluyor. 

Başlıca Rose Damascena içeren parfümler arasında,  Miss Dior Blooming Bouquet, Kashan Rose The Different Company, Insolence Guerlain Eau de Parfum ‘ü sayabiliriz.

Sizler de gül kokusuyla ve pespembe güllerin romantizminde kaybolmak ve iptidai imbiklerden nasıl gül yağı ve gül suyu elde edildiğine şahitlik etmek isterseniz bu bölgeye hasat zamanı düzenlenen organizasyonlara katılıp bu mucizevi seremoninin bir parçası olabilirsiniz.

 Hareketli görsel Gulsha Kozmetik’in Mayıs 2019 tarihinde yapılan Gül Hasadından alıntılanmıştır.

Kaynak: www.ispartakulturturizm.gov.tr:Türkiye’nin Gül Bahçesi